یك راه برای بهتر مطلع شدن از وضعیت باهمستان، رانندگی یا پیاده‌روی در اطراف آن است، مشاهده و یادداشت‌برداری از ویژگی‌های آن. این پیمایش‌های از داخل اتومبیل یا به صورت پیاده، می‌توانند بخش مهمی از ارزیابی باهمستان باشند. در این بخش ما این پیمایش‌ها را با جزئیات بیش‌تر توصیف می‌كنیم و می‌گوییم كه چطور آن‌ها را با موفقیت انجام دهید.
پیمایش از داخل اتومبیل یا هنگام پیاده راه رفتن یعنی چه؟
پیمایش از داخل اتومبیل، مشاهده سیستماتیك از داخل وسیله نقلیه در حال حركت است. پیمایش به صورت پیاده، مشاهده سیستماتیكی روی دو پاست. هر یك از این پیمایش‌ها یا هر دوی آن‌ها، به شما كمك می‌كند وضعیت كلی باهمستان یا یك وضعیت یا جنبه خاص از آن را بهتر درك كنید. پیمایش از داخل اتومبیل، خصوصا زمانی مفید است كه منطقه مورد مشاهده شما وسیع باشد و جنبه‌ها و مناظری كه مایل به بررسی آن‌ها هستید، از جاده هم دیده شوند. اگر می‌خواهید متوجه چیزهایی بشوید كه دیدنشان از داخل وسیله نقلیه در حال حركت مشكل است، پیمایش به صورت پیاده گزینه بهتری است.
پیمایش از داخل اتومبیل یا به صورت پیاده را می‌توان برای بررسی نیازهای عمومی و كلی باهمستان، مثلا برای تخمین سطح فقر، یا بررسی منظرهای خاص‌تری از ویژگی‌های فیزیكی، اجتماعی یا اقتصادی باهمستان، به كار برد. برخی از این امكانات عبارتند از:
- قدمت، وضعیت و شرایط خانه‌های موجود در باهمستان
- نیازهای زیربنایی، جاده‌ها، پل‌ها، چراغ‌های خیابان و غیره
- حضور یا غیاب كسب‌وكارهای فعال و تسهیلات صنعتی
- محل، وضعیت و مصارف فضاهای عمومی
- میزان فعالیت در خیابان‌ها در زمان‌های مختلف روز، هفته، یا سال
- سطح سر و صدا در قسمت‌های مختلف باهمستان
- حجم و تحرک ترافیک در ساعات مختلف روز
- محل و وضعیت ساختمان‌های عمومی، شهرداری یا شورای محل، دادگاه و غیره.
چرا باید پیمایش از داخل اتومبیل و یا به صورت پیاده انجام دهید؟
- پیمایش از داخل اتومبیل یا به صورت پیاده را می‌توان به منظور دستیابی به چشم‌اندازی عینی از باهمستان انجام داد.
- از این پیمایش‌ها می‌توان در تحقیقات مشاركتی باهمستان‌محور، همراه با دعوت از مشاركت باهمستان استفاده كرد.
- این پیمایش‌ها آسان‌ترین و سریع‌ترین راه برای به دست آوردن شمایی كلی از تمامی باهمستان هستند.
- آن‌ها امكان مقایسه‌های شفاف میان بخش‌های مختلف باهمستان را فراهم می‌كنند و كمك می‌كنند تعیین كنید كه تلاش‌هایتان را در كدام بخش متمركز كنید.
- آن‌ها برای درک جنبه‌های خاصی از باهمستان بسیار مفید هستند.
- اگر رابطه میان باهمستان و محیط زیست، ماهیت زندگی در خیابان، ترافیک یا هر عامل خاص دیگری در زندگی یا عملكرد باهمستان مد نظر شماست، پیمایش از داخل اتومبیل یا به صورت پیاده كه روی آن عامل تمركز دارد، می‌تواند شمایی كلی برایتان فراهم كند و كمكتان كند كه بفهمید برای كسب اطلاعات بیش‌تر به كجا مراجعه كنید.
- باعث می‌شوند باهمستان را «احساس» كنید.
چه وقت باید پیمایش از داخل اتومبیل یا به صورت پیاده انجام دهید؟
پیمایش از داخل اتومبیل یا به صورت پیاده را هر زمان كه مورد نیاز باشند می‌توان انجام داد. اما اگر بخواهید بفهمید كه افراد چطور از باهمستان استفاده می‌كنند، لازم است پیمایشتان را در زمانی و یا در زمان‌هایی انجام دهید كه بیش‌تر مشغول فعالیت هستند و شما بتوانید ببینید. برای آنكه بهترین نما را از باهمستان داشته باشید، بهتر است چندین پیمایش را در زمان‌های مختلفی از روز، هفته و یا سال انجام دهید.
چه كسی باید پیمایش از داخل اتومبیل و به صورت پیاده را انجام دهد؟
پاسخ به این سوال بستگی به عوامل مختلفی دارد. منطقه‌ای كه باید مورد پیمایش قرار گیرد، چقدر وسیع است؟ چند بار باید پیمایش انجام شود؟ آیا این پروژه‌ای تحقیقی مشاركتی است؟ آیا پیمایش را به صورت تیمی انجام خواهید داد یا به صورت انفرادی؟
یك محله كوچك یا یك روستا می‌تواند ظرف یك روز و توسط یك نفر كاملا پیمایش شود. در حالی كه پیمایش در یك شهر بزرگ ممكن است نیازمند چندین روز مشاهده توسط چندین تیم مشاهده‌گر باشد. اگر دست‌اندركار تحقیق مشاركتی هستید، باید مشاهده‌گرها را در چندین تیم سازمان‌دهی كنید و هر تیم نماینده سن، فرهنگ، اقلیت، سطح درآمد و بخش‌های مختلف باهمستان (تجاری، دولتی، بهداشتی و خدمات باهمستان) و غیره باشند.
یك مسئله مهم ایمنی است. اگر بین گروه‌های نژادی یا اقلیتی خصومت وجود داشته باشد، شاید برای پیمایش در بعضی محلات خاص برای بعضی از اشخاص ایمن نباشد. حتی اگر خطر واقعی وجود نداشته باشد و فقط خطر احساس شود، اضطرابی كه به وجود می‌آید می‌تواند بر دقت و كامل بودن یك پیمایش تاثیر بگذارد.
مشكل دیگر انجام پیمایش از داخل اتومبیل یا به صورت پیاده به عنوان یك پروژه تحقیقی مشاركتی آن است كه احتمال دارد اعضای باهمستان درباره بسیاری از سوالاتی كه باید پرسیده شوند، از قبل ایده‌هایی داشته باشند. از طرف دیگر یك پیمایش از داخل اتومبیل یا به صورت پیاده ممكن است چشم اعضای باهمستان را به روی واقعیت‌های محیط اطرافشان باز كند.
چطور یك پیمایش از داخل اتومبیل یا به صورت پیاده را انجام می‌دهید؟
پیمایش از داخل اتومبیل و به صورت پیاده از بسیاری جهات شبیه هم هستند، اما تفاوت‌های مهمی هم بین آن‌ها وجود دارد. در اینجا ما رهنمودهایی را ارائه می‌كنیم كه به هر دوی آن‌ها مربوط می‌شود و بعد، به نوبت به هر یک از آن‌ها توجه می‌كنیم.
رهنمودهای كلی برای پیمایش از داخل اتومبیل و به صورت پیاده
انتخاب كنید كه چه كسی می‌خواهد پیمایش را انجام دهد
علت اینكه این رهنمود را اول مطرح كردیم این است كه اگر كسانی كه دست‌اندركار پیمایش هستند، در طراحی پیمایش هم دخیل باشند، بهترین نتایج حاصل خواهند شد. اگر آن‌ها بدانند كه به دنبال چه می‌گردند، مشاهداتشان دقیق‌تر خواهد شد، كه اگر در تهیه پیمایش دخیل باشند، خواهند دانست.
سؤالاتی را كه می‌خواهید در پیمایش پرسیده شوند، از قبل تعیین كنید
سوالاتی كه انتخاب می‌كنید نشان‌دهنده وسعت و ساختار پیمایش شماست. اگر سوال اصلی شما چیزی مثل این باشد: «ماهیت این باهمستان چیست؟»، آنگاه باید تعدادی سوالات ثانوی بپرسید كه در گرفتن پاسخ به سوال اصلی به شما كمك خواهند كرد. اگر تمركز شما خیلی دقیق‌تر است، پس باید فقط یك سوال مانند این بپرسید: «آیا اغلب خیابان‌های باهمستان پیاده‌رو دارند؟» یا یك سوال با چند بخش بپرسید: «زمین‌های ورزش عمومی به چه ترتیب، توسط چه كسانی و به چه میزان استفاده می‌شوند؟»
مناطق مشمول پیمایشتان را مشخص كنید
اگر كار شما پیمایش در یك شهر بزرگ مثل نیویورك، توكیو، قاهره و غیره است، احتمالا یك منطقه كوچك یا بخش خاصی از جمعیت مورد نظر شما هستند. اما می‌خواهید باقی قسمت‌های شهر را هم پیمایش كنید تا شهر را به عنوان یك كل احساس كنید و آن محله یا جمعیت خاص را با محتوایشان منطبق كنید.
انتخاب‌های شما كمك می‌كنند به دركتان از باهمستان شكل بدهید، لذا باید آن‌ها را فكر شده انتخاب كنید. چه مناطقی منعكس‌كننده آن جنبه‌هایی از باهمستان هستند كه شما مایلید درباره‌شان بیش‌تر بدانید؟ چه محل‌هایی بیش‌تر به كاری كه می‌خواهید انجام دهید، مربوط می‌شوند؟
تعیین كنید كه چه وقت می‌خواهید پیمایشتان را انجام دهید
در نظر داشته باشید كه چه ساعتی از روز، ایام هفته یا آخر هفته، یا چه فصلی بر پیمایش شما تاثیر خواهد گذاشت. شاید بخواهید پیمایشتان را بیش‌تر از یك بار انجام دهید، تا متوجه تفاوت میان شرایط یا فعالیت‌های باهمستان در زمان‌های مختلف شوید.
به كسانی كه قرار است پیمایش را انجام دهند، آموزش دهید
در پیمایشی مربوط به ارزیابی كلی یك باهمستان، چه چیزها را باید بررسی كنید:
- مسكن. قدمت و وضعیت خانه‌ها در محله‌ای كه پیمایش می‌كنید چطور است؟ آیا خانه‌ها و آپارتمان‌ها تعمیر و نگهداری شده‌اند، یا مخروبه هستند و نیاز به تعمیرات دارند؟ آیا حیاط‌ها شسته و رفته هستند یا كثیف و به‌هم‌ریخته‌اند؟
- ساختمان‌های دیگر. آیا ساختمان‌ها اكثرا یا تماما مورد استفاده هستند؟ آیا ساختمان‌های عمومی و تجاری برای افراد دارای ناتوانی قابل دسترس هستند، سطوح شیب‌دار، ورودی‌هایی هم‌سطح خیابان و غیره؟
- فضاهای عمومی. آیا فضاهایی عمومی‌ای برای گردهمایی افراد وجود دارد؟ آیا از آن‌ها خوب نگهداری می‌شود؟ آیا در آن فضاها محوطه‌‌ای برای نشستن، درخت و گیاهان، طراحی‌های جذاب، كافه، غذافروشی، یا ویژگی‌های دیگری به‌منظور ترغیب افراد به استفاده از آن‌ها وجود دارد؟
- پارك‌ها. آیا افراد مختلفی از پارك‌ها استفاده می‌كنند؟ آیا از آن‌ها خوب نگهداری می‌شود؟ آیا در پارك‌ها امكانات ورزشی، زمین بسكتبال، زمین فوتبال، زمین بیس‌بال، محل بازی كریكت و غیره وجود دارد؟ آیا شب‌ها هم كسی به پارك‌ها می‌‌رود؟
- فرهنگ و سرگرمی. آیا در آنجا موزه، كتابخانه، سالن نمایش، رستوران، باشگاه، استادیوم ورزشی، محوطه‌های تاریخی و غیره وجود دارد؟
- چشم‌انداز خیابان. چشم‌انداز خیابان محیط زیستی است كه خیابان‌ها، پیاده‌روها، ساختمان‌ها، درخت‌ها و غیره آن را آراسته می‌كنند. آیا در آنجا درخت یا گیاه وجود دارد؟ آیا پیاده‌رو وجود دارد؟ آیا نمای ساختمان‌ها و ویترین مغازه‌ها جذاب و پذیرا هستند؟ آیا خیابان‌ها و پیاده‌روها نسبتا تمیز هستند؟ آیا در آنجا سطل زباله وجود دارد؟ آیا در فضای باز جای نشستن هست؟
- استفاده از خیابان‌ها. آیا در اغلب مواقع روز مردم در خیابان‌ها هستند؟ شب‌ها چطور؟ تا چه ساعتی از شب؟ آیا افراد با هم تعامل دارند؟ آیا خیابان‌ها و پیاده‌روها شب‌ها به قدر كافی روشن هستند؟
- فعالیت‌های تجاری. در آنجا چه نوع كسب‌و‌كاری وجود دارد؟ آیا در آنجا هیات بازرگانی یا ویترین خالی مغازه وجود دارد؟ آیا در آنجا تركیبی از كسب‌وكارهای كوچك و بزرگ وجود دارد؟ آیا در آنجا خواروبارفروشی، سوپرماركت، داروخانه، و سایر فروشگاه‌هایی كه پاسخگوی نیازهای ضروری افراد در همه قسمت‌های باهمستان باشد، وجود دارد؟
- علامت‌ها. علائم تجاری به چه زبان‌هایی هستند؟ آیا تابلوهای راهنمایی و رانندگی به قدر كافی اطلاع‌رسانی می‌كنند؟ آیا برای راهنمایی افراد به قسمت‌های مختلف باهمستان (مراكز تجاری، موزه‌ها، بزرگراه‌ها و غیره) علائمی وجود دارد؟
- صنعت. چه نوع صنایعی در باهمستان وجود دارد؟ آیا آن صنایع موجب آلودگی می‌شوند؟
- استفاده از زمین. در آنجا چه مقدار فضای باز وجود دارد؟ مناطق مسكونی، تجاری، و صنعتی به چه صورت توزیع شده‌اند؟ آیا جاده‌های اصلی و خطوط راه‌آهن از وسط محله‌ها می‌گذرند یا از كناره باهمستان؟
- زیرسازی. جاده‌ها، پل‌ها، پیاده‌روها و غیره در چه شرایطی هستند؟ آیا شرایط این مكان‌ها در قسمت‌های مختلف باهمستان متفاوت است؟ آیا به نظر می‌رسد كه همه بخش‌های باهمستان به طور یكسان از خدمات برق، آب، تلفن، فیبر نوری، فاضلاب، دفع زباله و سایر خدمات زیربنایی استفاده می‌كنند؟
- حمل و نقل عمومی. آیا در آنجا سیستم فعال حمل و نقل عمومی وجود دارد؟ آیا از آن به‌خوبی استفاده می‌شود؟ چه كسانی از آن استفاده می‌كنند؟ آیا دسترسی به سیستم حمل و نقل عمومی از تمام قسمت‌های باهمستان نسبتا آسان است؟ جهت‌یابی و استفاده از این سیستم تا چه حد آسان است؟ هزینه آن چقدر است؟ آیا وسایل نقلیه این سیستم حمل و نقل عمومی سوخت كافی دارند؟
- ترافیک. در این باهمستان ترافیک تا چه حد سنگین است؟ آیا ترافیک بیش‌تر به واسطه وانت‌ها و كامیون‌های تجاری و صنعتی است، یا بیش‌تر به دلیل رفت و آمد اتومبیل‌های شخصی است؟ آیا هیچ وقت در آنجا راه‌بندان می‌شود؟ آیا در آنجا ترافیک دوچرخه هم وجود دارد؟ آیا خطوط مخصوص عبور دوچرخه وجود دارد؟ آیا مكان‌های زیادی برای پارک دوچرخه وجود دارد؟
- كیفیت محیط زیست. در آنجا چه مقدار فضای سبز قابل استفاده وجود دارد و آیا آن فضاها در تمام باهمستان پراكنده‌اند؟ آیا در آنجا هوای آلوده به دود و بخار یا تیرگی هوا وجود دارد؟ آیا هوا بوی دود، زباله، دود لوله اگزوز اتومبیل‌ها، مواد شیمیایی، پس‌ماند‌های صنعتی و غیره را می‌دهد؟ آیا آب جویبارها، تالاب‌ها، دریاچه‌ها و غیره به میزان معقولی زلال به نظر می‌رسد؟
- نژاد/اقلیت. چه كسانی در باهمستان زندگی می‌كنند؟ آیا در آنجا گروه‌های نژادی یا اقلیتی قابل شناسایی وجود دارند؟ آیا گروه‌های خاص در مناطق خاص زندگی می‌كنند؟
- باهمستان‌های اعتقادی. در آنجا چه نوع تشكیلات مذهبی وجود دارد؟ آیا تشكیلات یك مذهب یا فرقه به‌خصوص بر سایرین تفوق دارد؟ آیا برای افرادی از اقلیت‌ها یا نژادهای مختلف پرستشگاه‌های جداگانه وجود دارد، حتی اگر اعتقادات مشترک داشته باشند؟
- خدمات بهداشتی. در آن باهمستان چند بیمارستان و درمانگاه وجود دارد؟ آن‌ها در كجا قرار دارند؟ چقدر بزرگ هستند؟ وارد شدن به آن‌ها تا چه حد آسان است؟
- خدمات باهمستان و خدمات عمومی. آیا در آنجا سازمان‌ها و ارائه‌دهندگان قابل شناسایی خدمات باهمستان، مراكز سلامت ذهن، بانک غذا، پناهگاه برای بیخانمان‌ها، دفاتر بهزیستی، و غیره وجود دارد؟ آیا آن‌ها در یک منطقه خاص متمركز هستند؟ آیا دسترسی به آن‌ها از طریق وسایل نقلیه عمومی آسان است؟
- امنیت باهمستان. پاسگاه پلیس و ایستگاه آتش‌نشانی در كجا قرار دارند؟ آیا به‌خوبی نگهداری می‌شوند؟ آیا باهمستان شب‌ها نور كافی دارد؟
- مدارس عمومی. آیا مدارس محلات مختلف از نظر وضعیت نگهداری به طرز محسوسی متفاوت هستند؟ آیا از مدارس به‌خوبی نگهداری می‌شود؟ یا در بعضی از كشورهای در حال رشد، آیا اساسا در باهمستان مدرسه‌ای وجود دارد؟
- تحصیلات عالی. آیا در باهمستان كالج‌ها و یا دانشگاه‌های دو و چهارساله وجود دارند؟ در كجا قرار دارند؟ آیا به روی باهمستان باز هستند، یا به نظر می‌رسد خودكفا و منزوی باشند؟
- فعالیت‌های سیاسی. آیا در آنجا علامت یا دلالتی بر انجام فعالیت‌های سیاسی وجود دارد؟ آیا مشخص است كه فعالیت‌های سیاسی در آنجا مجاز است یا تشویق می‌شود؟ آیا در آنجا اعتراض یا تظاهراتی وجود دارد؟
- سازمان‌های باهمستان. چه شواهدی مبنی بر وجود سازمان‌هایی در باهمستان دیده می‌شود؟ آیا در آنجا باشگاه‌های خدماتی، لایِن‌ها، اِلك‌ها، ماسون‌ها و غیره وجود دارند؟ آیا سازمان‌های دیگری بر محور حل مشكلات باهمستان، محیط زیست، پیگیری ورزش و تفریح، اجتماعی‌سازی و غیره وجود دارند؟
- رسانه‌ها. آیا در آنجا خروجی‌هایی از رسانه‌های محلی، ایستگاه‌های رادیویی و تلویزیونی، روزنامه، و سایت‌های اینترنتی مختص حل مشكلات محلی وجود دارد؟ آیا مستقل هستند یا از جانب دولت یا شركت‌ها حمایت و اداره می‌شوند؟ تسهیلات و امكانات آن‌ها كجا هستند؟
- تفاوت‌های میان محلات یا مناطق باهمستان. چه تفاوت‌هایی میان بخش‌های مختلف باهمستان وجود دارد؟ آیا مدارس، فروشگاه‌ها، ساختمان‌های عمومی و خصوصی، خیابان‌ها و غیره در مناطق متفاوت باهمستان، در شرایط متفاوت قرار دارند؟ آیا از بعضی مناطق غفلت می‌شود، در حالی از مناطق دیگر به‌خوبی نگهداری می‌شود؟
- «حس» باهمستان. برداشت كلی شما از باهمستان چیست؟
رهنمودهایی برای پیمایش از داخل اتومبیل
- از نقشه استفاده كنید. گوگل‌مپ یا خدمات مشابه آن منابع عالی‌ای هستند.
- اگر برایتان مقدور باشد، از یك تیم حداقل دونفره استفاده كنید. به این ترتیب یك نفر حواسش را جمع رانندگی می‌كند، در حالی كه نفر دوم جهت‌یابی و مشاهداتش را یادداشت می‌كند. مشاهده دقیق و رانندگی امن به طور همزمان مشكل است.
- با سرعت متوسط برانید و از حركات پیش‌بینی‌نشده اجتناب كنید.
- خصوصا در محله‌های مسكونی، هم در خیابان‌های اصلی برانید و هم در خیابان‌های فرعی. به این ترتیب مناطق مختلف محله‌ها و خیابان‌های مختلف را حس خواهید كرد.
- برای یادداشت برداشتن و مقایسه یادداشت‌ها، در فواصل منظم توقف كنید.
- سعی كنید نامحسوس و نامرئی باشید.
رهنمودهایی برای پیمایش به صورت پیاده
- قبل از هر چیز یك نقشه را مطالعه كنید، یا با اتومبیل از میان باهمستان بگذرید تا بدانید كجا می‌خواهید بروید.
- به صورت تیمی كار كنید. احتمالا تیم‌ها بیش‌تر از دو یا سه نفر نخواهند بود، مگر اینكه بخواهید از هم جدا شوید. اگر دو سه نفر با هم راه بروند یك گروه عادی را تشكیل می‌دهند. اما پنج شش نفر ایجاد ازدحام و جلب توجه می‌كنند.
- اگر می‌خواهید باهمستان را شخصا تجربه كنید، در فعالیت‌های روزمره شركت كنید. سوار وسایل نقلیه عمومی شوید. در رستوران‌های محلی غذا بخورید، از داروخانه یا سوپرماركت یا مغازه‌های ارزان‌فروش خرید كنید. این به شما فرصت خواهد داد كه به مكالمات افراد گوش كنید و بفهمید كه چطور با هم تعامل می‌كنند.
- داخل ساختمان‌های عمومی و موسسات فرهنگی شوید.
- در یك مكان ساكت بنشینید و یادداشت بردارید.
خلاصه
گاهی بهترین پیمایش تركیبی از پیمایش از داخل اتومبیل و پیمایش به صورت پیاده است. شما می‌توانید كل شهر یا منطقه را از داخل اتومبیل پیمایش كنید و بعد با یك پیمایش به صورت پیاده از نزدیك به مناطقی كه بیش از همه علاقه‌مند هستید نگاه كنید. یا می‌توانید تیم‌های پیاده یا سواره را برای پیمایش جنبه‌های مختلف باهمستان یا محله اعزام كنید. به صورت پیاده می‌توانید چیزهای مختلف را با جزئیات ببینید و می‌توانید زمینه‌های بیش‌تر و چشم‌اندازهای وسیع‌تر را از داخل اتومبیل پوشش دهید.
اما حتی زمانی كه پیمایشتان تمام شود، كارتان هنوز تمام نشده است. باید آنچه را دیده‌اید تجزیه و تحلیل كنید و نحوه استفاده از آن‌ها را تعیین كنید.
برخی سوالات عمومی كه بد نیست در نظر داشته باشید:
- برجسته‌ترین دارایی باهمستان چیست؟
- بزرگ‌ترین چالش باهمستان چیست؟
- قابل‌توجه‌ترین ویژگی باهمستان چیست؟
- چه چیز از همه غیرمنتظره‌تر است؟
- آیا تحت تاثیر كیفیت زیباشناختی باهمستان اعم از مثبت یا منفی قرار گرفته‌اید؟ مثلا به طرز خاصی زیبا یا زشت است؟
چه در حال ایجاد یك كمپین همه‌شمول برای فقرزدایی در باهمستانتان باشید و چه به دنبال یافتن مكان‌های مناسبی برای نقاشی دیوارنگاره به منظور برانگیختن غرور باهمستانتان باشید، پیمایش از داخل اتومبیل یا به صورت پیاده راه خوبی برای شروع كارتان خواهد بود. این پیمایش از باهمستانتان به شما شمایی خواهد داد كه با استفاده از آن می‌توانید قدم بعدی را موثرا مشخص كنید، تا بتوانید نیازهای واقعی باهمستانتان را مخاطب قرار دهید و كیفیت زندگی در باهمستانتان را ارتقا بخشید.